Maar dan alleen voor een meerderheid in de Eerste Kamer • Pechtold: Toetreding D66 tot kabinet ‘absoluut geen optie’ • Intensief gesprek
De top van het kabinet heeft woensdagavond in het Torentje een ‘prima gesprek’ gehad met D66-leider Alexander Pechtold. Er is evident toenadering, al doen de betrokkenen verder geen mededelingen over de inhoud van de gesprekken.
Pechtold sprak met premier Mark Rutte, vicepremier en minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher en minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem.
Verschillende media schrijven over de korte verklaringen die de kopstukken aflegden toen zij naar buiten kwamen. ‘Alles wat ik zeg kan het proces alleen maar verstoren’, zei Rutte. Pechtold zelf noemde het overleg ‘verhelderend’.
Overleg binnen coalitie en met sociale partners
Eerder op de avond overlegden Rutte en Dijsselbloem met de fractieleiders Halbe Zijlstra (VVD) en Diederik Samsom (PvdA), en volgens bronnen heeft Asscher de afgelopen dagen intensief overlegd met de sociale partners.
Dijsselbloem praat vandaag verder met alle constructieve partijen. PVV en SP doen niet mee, want zij hebben electoraal belang bij crisis en onzekerheid.
De kans dat het CDA afhaakt wordt steeds groter. Eigenlijk onderhandelt die partij, met onmogelijke eisen, alleen mee voor de show. Wie hakt die knoop door?
De keuze voor D66 is logisch. De VVD neigt naar een deal met D66, CU en SGP, die ook het woonakkoord sloten. De PvdA wil liever met GroenLinks. Die laatste optie lijkt het meest evenwichtig gezien de politieke verhoudingen.
Paars-plus als gedoogcoalitie in Eerste Kamer
Drie jaar en drie maanden later lijkt het dus alsnog tot een Paars-plus samenwerking te komen, al is het geen coalitie met bewindslieden van D66 en GroenLinks. Na de verkiezingen van 2010 kon Paars-plus volgens peilingen rekenen op de meeste steun onder de bevolking, maar ze kwamen er niet uit.
Markant is dat die formatie destijds stukliep op de zogenaamde ‘piketpalen’ van de VVD. Die partij wilde toen 18 miljard euro bezuinigen, en noemde dat bedrag de ‘absolute ondergrens’. PvdA, D66 en GL vonden dat destijds te veel.
Drie jaar weggegooid voor Wilders
Fast forward naar drie jaar later. In het regeerakkoord is afgesproken 16 miljard euro te bezuinigen. Bovenop de maatregelen die door het gedoogkabinet met de PVV in gang zijn gezet en de ombuigingen uit het Lenteakkoord.
Daar komt voor volgend jaar nog 6 miljard euro bij, dus die ‘absolute ondergrens’ van Rutte uit 2010 is inmiddels lang en breed gehaald. Met de verrechtsing van het midden krijgt de VVD op financieel terrein volledig zijn zin.
Het is nu aan de PvdA en GroenLinks om te zorgen dat, ondanks de zwaarste bezuinigingsoperatie sinds de jaren tachtig, er een krachtige sociale agenda uitgerold wordt die linkse, progressieve kiezers niet in de kou laat staan.
Terug bij af, nu eindelijk vooruit
Rest de overdenking: Was het voor Nederland niet beter geweest als ze dit in 2010 meteen gedaan hadden? Was de crisis dan ook zo uit de hand gelopen?
Waarschijnlijk niet, maar die vragen zijn vergeefs want de gedoogchaos met de PVV is inmiddels geschiedenis, en van de etterende crisis die daaruit voortkwam plukt Wilders – O, ironie – nu in de peilingen de vruchten van onvrede.
Screenshot NOS: Pechtold woensdagavond bij het Torentje.
