Klassiek geval van lijk in de kast • Vernietigend rapport
Vooropgesteld, de hoofdverantwoordelijke voor de val van SNS Reaal is de vertrokken topman Sjoerd van Keulen. Onder zijn bewind kocht de bank een portefeuille die veel ‘giftige’ vastgoedleningen bleek te bevatten.
Vorig jaar ontstond een rel over de 1,8 miljoen euro aan bonussen die Van Keulen graaide. De woede daarover was zo groot hij zich, na bedreigingen, gedwongen zag in het buitenland onder te duiken. Een teken des tijds.
Politiek bestuurlijk zijn er ook fouten gemaakt. In een vandaag verschenen rapport krijgen Nout Wellink, voormalig president van De Nederlandsche Bank (DNB), en Jan Kees De Jager, voormalig minister van Financiën, het ervan langs.
Banden met topcriminelen
SNS had van DNB geen goedkeuring mogen krijgen voor de overname van de giftige portefeuille Property Finance van ABN Amro. Het risico was te groot. Ook heeft DNB niet adequaat gereageerd op het bekende feit dat Property Finance zaken deed met klanten die banden hadden met topcriminelen.
Toen SNS eind 2008 750 miljoen euro staatssteun kreeg had Financiën volgens de commissie schoon schip moeten maken. De commissarissen die door de overheid werden aangesteld bleken echter niet effectief. Toenmalig minister De Jager liet dit spreekwoordelijke lijk in de kast achter voor zijn opvolger.
Die opvolger werd Jeroen Dijsselbloem. Hij heeft volgens de commissie adequaat gehandeld, maar kon in de korte periode, de drie maanden na zijn aangetreden, weinig doen. Nationalisatie bleek uiteindelijk de enige optie.
Politieke reacties
Dijsselbloem laat weten de kritische punten uit het rapport te verwelkomen. Het ministerie heeft de beoogde verbetering ‘deels al ter hand genomen’.
De populairste minister uit het kabinet zegt bovendien dat het SNS-fiasco nu niet meer zou gebeuren. De overheid had in 2008 veel harder moeten ingrijpen. ‘Dan was het waarschijnlijk anders gegaan’, aldus Dijsselbloem.
Het CDA, de partij van De Jager en Wellink, pleit voor een omslag in het bankwezen naar ‘een cultuur van hernieuwde dienstbaarheid aan economie en samenleving’, terwijl de VVD duidelijker stelt dat het toezicht van DNB destijds heeft gefaald en er geen goede voorwaarden zijn gesteld aan de staatssteun.
De PvdA en D66 zijn kritischer. Zij pleiten voor een aanscherping van de wet, en herhalen dat de rekening niet bij belastingbetalers terecht mag komen als er te grote risico’s zijn genomen. Diegenen die hoge rendementen krijgen als het goed gaat, moeten volgens hen ook opdraaien voor de rekening als een bank faalt.
