Fyra-enquête toont failliet marktwerking op spoor

Flutcommissies en symboolpolitiek verhullen ziek neoliberaal systeem

Vandaag presenteerde de parlementaire enquêtecommissie naar de Fyra haar eindrapport. Opeenvolgende bewindslieden krijgen harde kritiek. De Tweede Kamer is verscheidene keren ontijdig, onvolledig of onjuist geïnformeerd. In het geval van ex-minister Camiel Eurlings is de Kamer zelfs eens ronduit misleid.

Maar ja, veel bewindslieden zijn inmiddels weg uit Den Haag dus het kwam aan op de huidige staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Wilma Mansveld. Er werd meteen druk topoverleg gevoerd en zij diende nederig haar ontslag in. De pers focust altijd op de poppetjes, rook bloed en voerde de druk maximaal op.

Dat is treurig want het functioneren van Mansveld is niet de kern van het probleem. Zij is politiek verantwoordelijk en kan geslachtofferd worden maar de essentie van alle misstanden rondom de Fyra en de NS is natuurlijk de mislukte marktwerking op het spoor. De faalideologie van rechtse neoliberalen.

Kleingeestige journalisten, middelmatige politici

Er zijn vandaag twee partijen die daar wel meteen de vinger op leggen. Dat zijn de SP en GroenLinks. Volgens de SP is het Fyra-project een fiasco. De gang van zaken toont volgens de socialisten het failliet van de marktwerking op het spoor.

GroenLinks-Tweede Kamerlid Liesbeth van Tongeren zegt dat ‘opeenvolgende bewindspersonen en NS- en KLM-bobo’s maar wat hebben aangeklungeld’ en dat er tegen beter weten in voor een vorm van marktwerking op het spoor is gekozen.

Dat ideologische debat zou front and center gevoerd moeten worden maar we hebben een zwaar vercommercialiseerd medialandschap waarin neoliberale denkbeelden leidend zijn. Volledige informatievoorziening heeft plaatsgemaakt voor hypejournalistiek. Daarom zijn de media overwegend rechts te noemen.

‘Great minds discuss ideas, average minds discuss events, small minds discuss people’. Dit gezegde wordt toegeschreven aan de legendarische presidentsvrouw Eleanor Roosevelt maar het is niet helemaal zeker wie die woorden voor het eerst bezigde. In dit verband zijn ze in elk geval heel treffend.

De meeste politici bediscussiëren nu een gebeurtenis (het Fyra-debacle) en de meeste media bediscussiëren personen (met name Mansveld). Maar waar blijft de discussie over de onderliggende ideeën? Die is essentieel voor oplossingen.

Het is geen echte markt

We kennen de ideologische trucjes onderhand. Als antwoord op problemen die veroorzaakt zijn door neoliberaal beleid komen ze dan met nóg meer neoliberaal beleid. Hoe kan die verwoestende spiraal doorbroken worden?

Ooit waren de Nederlandse Spoorwegen onze nationale trots. Een van de best georganiseerde spoornetten ter wereld. Nadat de politiek uit ideologische motieven in de jaren negentig met de ‘marktwerking’ begon, ging het mis.

Het idiote aan deze toestanden is dat het geen echte markt is. Buitenlandse aanbieders zijn overheidsbedrijven. Zo is Arriva bijvoorbeeld eigendom van de Duitse staat en Thalys van de Franse en Belgische staat. Als een soort netwerk van politici en bestuurders die ‘marktje spelen’ en daar veel geld aan verdienen.

Een paar willekeurige voorbeelden

Politici of ex-politici die in een Raad van Commissarissen bij Arriva zitten en mensen uit dezelfde partij die Kamermoties indienen en voorstellen doen om dat bedrijf te bevoordelen? Het gebeurt in Nederland openlijk. Is dat niet corrupt?

Voormalig CDA-staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Joop Atsma zat voordat hij bewindsman werd voor 10.000 euro in de Raad van Advies bij Arriva. Hij legde zijn nevenfuncties neer en plaatste financiële belangen op afstand toen hij staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu werd. Netjes geregeld, toch?

Oud-Kamerlid en CDA-lijsttrekker in Limburg Ger Koopmans zat een aantal jaren in de Raad van Commissarissen bij Arriva evenals oud-minister Hans Hillen. Zij werden in feite lobbyisten. Iedereen herinnert zich ook nog wel de switch van Camiel Eurlings naar de KLM, opmerkelijk kort na zijn ministerschap.

Corruptie of extreme verwevenheid

Van echte corruptie mogen we vast niet spreken, daar zijn geen bewijzen voor, maar het is duidelijk dat er extreme verwevenheid is tussen de politiek en de baantjescarrousel die voortkomt uit het neoliberale marktwerkingsbeleid.

Het is op zijn minst twijfelachtig als partijgenoten van zulke ex-politici in de Tweede Kamer voorstellen doen waarbij gevraagd wordt om de betreffende vervoerder te bevoordelen. CDA’er Sander de Rouwe deed dat eerder. Moeten we dat dan maar eufemistisch aanduiden als het ‘resultaat van goed lobbywerk’?

Dan hebben we nog prominent D66’er en ex-minister Roger van Boxtel die als bestuurder bij zorgverzekeraar Menzis tonnen verdiende. Dat dát mogelijk was is een direct gevolg van de marktwerking in de zorg die door zijn partij in de politiek is ingezet. Geen directe belangenverstrengeling maar wel verwevenheid.

Saillant is dat Van Boxtel nu is aangesteld als tijdelijk president-directeur om bij de NS ‘orde op zaken’ te stellen. Hij zal een prima bestuurder zijn en het met de beste intenties doen, maar deze rechtse D66’er zal natuurlijk nooit voorstellen om de NS volledig in overheidshanden te brengen. Neoliberale koers ongewijzigd.

Geïnfecteerd met neoliberaal virus

Dat waren slechts enkele voorbeelden. Het is een ingewikkelde toestand waar de onderzoeksjournalistiek eigenlijk een keer diep in zou moeten duiken. Het is voor een normaal mens zo onduidelijk. Onbegrijpelijk hoe ze dit in stand houden.

De marktwerkingsfetisjisten in de politiek hebben een afzichtelijk ingewikkeld stelsel van semi-private collectieve voorzieningen opgetuigd. Door efficiency en bedrijfsmatig werken zouden de kosten dalen en de service verbeteren.

Het tegenovergestelde gebeurt. Of het nou om het openbaar vervoer gaat, de energiemarkt, de woningcorporaties of de vervloekte marktwerking in de zorg, de tendens is telkens dezelfde: kosten voor burgers stijgen, service vermindert, en aan de top worden exorbitante salarissen gegraaid en winsten geboekt.

Deze halfbakken parlementaire flutcommissie zal er niets aan veranderen. En het aftreden van Mansveld zal er ook niets aan veranderen. Grote delen van politiek en bestuurlijk Nederland zijn geïnfecteerd met het neoliberale virus. Het enige antidotum is een linkse meerderheid, maar die is nu nog verder weg dan ooit.

Loopse teven en bronstige reuen

Dit alles is niet de schuld van Wilma Mansveld. Zij is een topvrouw, een harde werker met passie voor de zaak. Ze is politiek verantwoordelijk, dus begrijpelijk nu de kop van Jut. Maar de rest van de politiek is geen knip voor de neus waard als zij denken dat deze zaak is afgedaan met het vervangen van een poppetje.

En de journalistiek? Die bestaat voor een groot deel uit kippetjes en haantjes in midlifecrisis die zich als loopse teven en bronstige reuen op de laagste ladder van het maatschappelijk debat bevinden. Het vertrouwen in politici mag dan laag zijn, er is één groep die nog minder vertrouwen geniet, en dat is de pers.

Video: RTL Nieuws over Wilma Mansveld

facebook share facebook share

4 Reacties // Reageer

4 thoughts on “Fyra-enquête toont failliet marktwerking op spoor

  1. Paul

    Wilma is away .
    Ze was verdwaald in treintjes.
    Zal wel weer ergens anders een duur betaald clowns koffie baantje gaan krijgen.
    Als je als cassiere in de winkel je baas belazerd in de kassa kun je zelf beter de volgende dag naar het arbeidsburo gaan .
    Wilma hoefde niet van clown Rutte naar het arbeidsburo voor 11 miljard euro verkwanzeling .

    Wilma deed net voorkomen of er geen treinen meer konden richting Belgie en Frankrijk .
    Of het noodzakelijk kwaad was om er een paar rails bij te leggen.
    Maar zo duur was het natuurlijk niet .
    Want we weten allemaal dat Gemeenten en Regering altijd schrijven met 10 pennen tegelijk op een vel papier.
    En ja,dan kloppen de bedragen wel.
    Maar waar blijven dan de overgebleven doorsluis gelden.
    Dat weet Wilma de clown wel .

    Voor die 11 miljard hadden ze Vliegveld Twente weer in werkijng gezet plus ,plus ook nog voor dat geld een Magneet Zweeftrein tot aan Schiphol .
    Dat was pas een project geweest Magneet Zweeftrein van Vliegveld Twente Burger Luchtvaart tot Burger Luchtvaart Schiphol.
    Om het verkeer te ontlasten met een topverbinding.
    Ben je binnen 20 minuten van de ene kant des lands aan de andere kant des lands .

    Maar Wilma dacht aan gewoon 11 miljard verkwanselen in de lucht .

    Eerst dacht ik bij het zien der gezicht van Wilma dat het een man was.
    Toen het toch een vrouw bleek te zijn ,heb ik die gedachte altijd ,,het is een man ,ojee ,het is toch een vrouw,dan is het een pot .
    Maar op de pot gaan zitten bij Jaguars Cars doet Wilma niet meer hoor .
    Wilma heeft haar billetjes al verbrand aan de rails .

    Misschien dat Gerrit Zalm wil bellen .
    Dat is wel wat,ojee ,Wilma bij de ABN-AMRO die ook dol zijn op gratis miljarden van de belasting betaler .

    Wilma als aanvoerster van het maffia banken gilde .
    Je hoeft er niet eens voor te dromen .
    Van koffiezetster tot maffia bank gilde .

      /   Reply  / 
  2. Beppie Onstenk

    Geld is.. Macht
    Op zijn.. Zachts
    Geld is ..Lenen
    Hard als..Stenen
    Geld brengt geen.. Wonderen
    In het leven veel doet.. Bedonderen
    Geld vooral de euro tijd
    Veel verpest …wereldwijd

      /   Reply  / 
  3. Solaris

    Over welke marktwerking heeft de schrijver het?. Er is helemaal geen marktwerking, want geen concurrentie. De NS is gewoon een overheidsbedrijf, de enige aandeelhouder is de Staat. Het is dus ook nooit ‘geprivatiseerd’ wat schelen schijnen te denken. Hetzelfde geldt overigens voor ProRail. Er zijn wel wat regionale spooraanbieders, maar die mogen op de hoofdlijnen weer niet concurreren met de NS. Het gaat hier dus gewoon om een niet-functionerende overheidsdienst (goh); met ‘marktwerking’ heeft het geen fluit te maken want daar is nou juist geen sprake van. Wonderlijk artikel, het zegt meer over de waandenkbeelden van de schrijver dan over de werkelijkheid.

      /   Reply  / 
    1. Marcus Lucas Auteur

      De Fyra is aanbesteed. In de markt. De NS zag zich gedwongen om een (te) hoog bod te doen. Om het rendabel te houden is toen gekozen voor het goedkoopste materieel. Deze mislukking is dus wel degelijk voortgekomen uit gefaalde marktwerking.

        /   Reply  / 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

Naam

Website

Het kan vijf minuten duren voordat nieuwe reacties zichtbaar zijn.

De volgende HTML tags en attributen zijn toegestaan: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>