Wie heeft baat bij lekken pleitnota Wilders-proces?

Eigenlijk alleen Wilders zelf • Journalisten laten zich weer gebruiken

Een concept van de pleitnota die advocaat Geert-Jan Knoops vrijdag voordraagt tijdens de regiezitting in het proces tegen politicus Geert Wilders is gelekt naar het AD. Rare gang van zaken. De heren lijken zelf de bron van het lek te zijn.

Wilders wordt aangeklaagd voor het aanzetten tot haat en discriminatie en groepsbelediging in de ‘minder-Marokkanen’-zaak. In maart 2014 zagen we de volgende fase in het radicaliseringsproces van de PVV-politicus. Hij richt zich niet meer enkel tegen een ‘ideologie’ maar tegen een specifieke groep mensen.

Het Nederlandse volk reageerde geschokt en vol afschuw. Met name door het beeld van de scanderende PVV-aanhang. Een on-Nederlandse vertoning. Het deed denken aan haatspreekkoren die we kennen uit de geschiedenis van dictatoriale regimes. Maar dan – gelukkig – op een veel kleinere schaal.

Wilders wil politiek campagneproces

Knoops’ pleittekst is een dag voortijdig in handen van het Algemeen Dagblad. Wie heeft er belang bij het lekken van een concepttekst die de advocaat van Wilders een dag later in het openbaar uitspreekt? En wat is dat belang?

De politicus en zijn advocaat lijken er zelf het meeste bij gebaat dat dit stuk is gelekt. Zij willen er een zo groot mogelijk politiek proces van maken en de media bespelen. Middels dit lek kunnen ze de toon zetten. Hun kant van het verhaal komt zonder weerwoord in de pers. Dat is alleen voor hen voordelig.

Knoops zegt dat hij vermoedt dat zijn pleitnota door ‘een hack’ bij het AD terecht is gekomen en eist op hoge toon een onafhankelijk onderzoek. Hij beschuldigt dus evident niet het Openbaar Ministerie of de rechtbank, maar hij zegt er ook niet bij wie of wat er volgens hem dan gehackt zou kunnen zijn.

Journalisten laten zich gebruiken

Belangrijk hierbij is dat het AD zegt journalistiek rechtmatig gehandeld te hebben en geen aanleiding ziet om af te zien van publicatie. De adjunct-hoofdredacteur beschermt zijn bron. Hij wil niet zeggen hoe de krant aan de tekst is gekomen.

Dat is veelzeggend. Er geldt bronbescherming maar die kan er natuurlijk alleen zijn als er ook een daadwerkelijke legale bron is. Het is strafbaar voor een journalist om onrechtmatig, illegaal verkregen materiaal openbaar te maken.

Alleen onder uitzonderlijke omstandigheden kan een journalist daarbij de grens opzoeken. Denk aan klokkenluiders en de publicaties van WikiLeaks. Daar is in dit geval totaal geen sprake van. Het gaat om een tekst die een dag later in het openbaar wordt uitgesproken. Het is ook geen geheime mediastrategie of zo.

Het AD bevestigt journalistiek rechtmatig gehandeld te hebben. Ze hebben het stuk legaal van een bron gekregen. We kunnen concluderen dat die bron geen hacker is, want in dat geval zou het om journalistiek onrechtmatig handelen gaan. Dan zou het AD zich schuldig hebben gemaakt aan een strafbaar feit.

Sensationeel primeurtje, meer niet

Dat verhaal van die hacker is sowieso twijfelachtig. Wat is er dan gehackt? Het mailaccount van Knoops of het account Wilders? Waarom is dan alleen dit stuk gelekt, en geen enkel ander mailtje? En waarom precies op dit moment? Zo komen we opnieuw terug op de vraag: wie heeft hier nou eigenlijk belang bij?

Journalisten hebben een belang omdat dit een sensationeel primeurtje is, maar nogmaals: zij kunnen dit alleen publiceren als het rechtmatig verkregen is. Het is geen onthulling. Geen tekst die geheim zou blijven. Deze publicatie dient ook geen enkel maatschappelijk belang. Het is een primeurtje, meer niet.

Publieke opinie bespelen

Deze toestand lijkt vooral een strategisch lek in een mediacampagne om de publieke opinie te bespelen. Is dit in het voordeel van Wilders-critici? Nee, veel eerder in hun nadeel. En wie is er in hemelsnaam bereid – en in staat – om strafbare feiten te plegen voor een tekst die een dag later openbaar wordt?

Critici en opponenten van Wilders zijn sowieso lang niet allemaal voorstanders van dit proces. Er zijn er genoeg die vinden dat hij hiermee veel te makkelijk de kans krijgt zich als een slachtoffer en martelaar neer te zetten. Ook vreest men dat Wilders dit proces gebruikt om uitvoerig politiek campagne te voeren.

Dan komen we vanzelf weer op Wilders en zijn advocaat. Het is in hun eigen belang dat hun kant van het verhaal zonder weerwoord vooraf in de media verschijnt en dit lek past precies in die veronderstelde campagnestrategie.

Maar goed, we zijn benieuwd of er een onafhankelijk onderzoek komt naar dit idiote Wilders-lek. We zullen niet verbaasd zijn als daar niks uit zal komen.

Video: De pers blikt al opgewonden vooruit