Vandaag intens Kamerdebat over geheime diensten en communicatie
Politieke watchers verwachten vandaag een spectaculair debat in de Tweede Kamer. De ministers Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) en Jeanine Hennis-Plasschaert (Defensie) leggen verantwoording af voor de werkwijze van de geheime diensten, en hun eigen communicatie in een specifieke zaak.
Plasterk is verantwoordelijk voor de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en Hennis voor de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Daarnaast is premier Mark Rutte verantwoordelijk voor twee organisaties die toezicht houden op de geheime diensten. (Zie: organogram)
Wat is het probleem?
Plasterk bevestigde vorig jaar oktober dat 1,8 miljoen telefoontjes en e-mails waren afgetapt door de Amerikaanse geheime dienst NSA. Het was een onthulling van klokkenluider Edward Snowden die iedereen op dat moment voor waarheid aannam. De media brachten het als vaststaand feit.
Het betrof echter metadata van satellietcommunicatie (geen gewone telefoongesprekken of e-mails) die door de Nederlandse NSO, waarin AIVD en MIVD samenwerken, is verzameld, en daarna aan de NSA werd gegeven. Op 22 november werden Plasterk en Hennis daar gelijktijdig over geïnformeerd.
Zij waren niet verplicht om die nieuwe informatie met de Kamer te delen. Het is gevoelige materie, en geheime diensten, het woord zegt het al, werken in het geheim. In het belang van de Staat bleef de informatie dus geheim, maar vorige week werd het alsnog publiek gemaakt in relatie tot een rechtszaak.
Moeten Plasterk en Hennis nu aftreden?
Waarschijnlijk niet. Juridisch gezien is er niets aan de hand. Plasterk en Hennis hebben naar eer en geweten gehandeld, en geen fouten gemaakt van het kaliber waar bewindslieden om moeten aftreden. Het komt wel rommelig over. De samenwerking tussen (en het toezicht op) de geheime diensten moet beter.
De journalistiek is al wel een week in opperste staat van hijgerigheid. In tegenstelling tot eerdere toestanden met staatssecretarissen gaat het hier over twee prominente ministers, gezichtsbepalend voor de coalitiepartijen VVD en PvdA, en speelt de premier ook een rol. En dan is het ook nog campagnetijd.
Er komen gemeenteraadsverkiezingen aan dus de oppositiepartijen halen alles uit de kast om de betrokken bewindslieden en hun partijen te beschadigen. Dat is politiek. Moddergooien is deel van de campagne. Plasterk en Hennis kunnen dit best overleven, maar de beeldvorming in de media heeft een eigen dynamiek.
Hoe laat begint het debat?
Het debat staat gepland om 16.30 uur en zal mogelijk lang duren. Smullen voor mensen die van scherp debat houden! De politici moeten presteren op hun top, en als ze het goed doen zullen zij er later met voldoening op terugkijken.
En voor mensen met een vastgeroeste of partijdige mening zal het debat vast ook redenen geven om lekker te zeuren of flauwe grappen te maken. Kortom, voor ieder wat wils. Geniet ervan! De livestream vind je op politiek24.nl
